Woensdag 19 juni 2013 gooide André Jurjus, directeur van branchevereniging Energie-Nederland de knuppel in het hoenderhok: als we zo doorgaan halen we in 2020 geen 16% duurzame energie. Hij is al blij wanneer we 12% halen. Kern van het probleem is dat de huidige situatie in Nederland gecreëerd is door zowel lokale als mondiale invloeden. De Verenigde Staten stevenen af op brandstofonafhankelijkheid, waardoor steenkool ten opzichte van aardgas zeer goedkoop is geworden. Tel daarbij op vraaguitval door de economische crisis en een slecht werkend Europees emissiehandelssysteem. Tijdens piekuren raakt Europa overspoeld door (Duitse) groene stroom. En tegen die achtergrond moeten de energiebedrijven hun investeringsbeslissingen nemen, in de wetenschap dat de oude gas- en kolencentrales niet of nauwelijks hun operationele kosten terugverdienen, en de nieuwe centrales weliswaar een positief bedrijfsresultaat kunnen boeken, maar onvoldoende renderen om de investeringskosten terug te verdienen. Om de doelstellingen voor duurzame energieproductie te kunnen halen zal 35-40% van de elektriciteit met hernieuwbare bronnen opgewekt moeten worden. Nu is dat circa 10%. Een forse krimp van het fossiele productiepark de komende 5-7 jaar is dus onvermijdelijk.

Begin deze maand stelden Remco Frenken en Jens Bücher in een onderzoek in opdracht van Tennet dat schaalvergroting van windenergie ook tot een reductie van inkomsten leidt. Immers: gesubsidieerde windturbines produceren allemaal tegelijk, wat een dalend effect heeft op de prijs en daarmee op de inkomsten. Heel Europa verbinden met interconnectoren (wat een dempende werking zou moeten hebben) is buitengewoon duur. De rekening van subsidies komt via de heffingen uiteindelijk op de energierekening terecht.

In Trouw van 18 juni 2013 stellen drie ‘toppers’uit de duurzame energie, dat de overheid leiderschap moet tonen. Het enthousiasme uit de samenleving oppakken en faciliteren. En niet steeds jojo-en met het energiebeleid, is hun visie. Onzekerheid remt investeringen.

Uiteindelijk is onze conclusie: er zijn geen simpele oplossingen.